Migratie weegt zwaar op de mentale gezondheid

Vluchten is stresserend. Veel asielzoekers kampen daardoor met psychologische problemen. Door het verschil in taal en cultuur, de onbekendheid met onze gezondheidszorg, en vaak ook de prijs van een psycholoog, is hulp vinden niet eenvoudig. Psychologe Hild Meylemans trekt zich hun lot aan.

Hild Meylemans werkt bij Dokters van de Wereld, een ngo die medische hulp verleent aan mensen in kwetsbare situaties. 'Migreren zélf is eigenlijk'¨ één van de grootste oorzaken van psychologische problemen', zegt ze. 'Mensen verliezen niet alleen hun huis, hun land, hun sociale leven, maar ook hun status. Er is de cultuurschok, en natuurlijk ook de angst dat ze weer zullen worden uitgewezen. Mogelijk hebben ze voor of tijdens hun vlucht traumatiserende gebeurtenissen meegemaakt. Als ze hier geen werk vinden, kunnen ze zich nutteloos gaan voelen. Door de taalbarrière komen ze in een sociaal isolement terecht.'

Hoe behandelen jullie hen?

'De patiënt moet eerst tot rust komen. Angststoornissen behandel je door de persoon bloot te stellen aan die angsten. Maar herbeleving is geen goed idee wanneer die persoon op het randje van barsten staat. Dus is het belangrijk dat hij onderdak heeft, voldoende te eten en fysiek in goede gezondheid is.'

'Een goed hulpmiddel tegen de sociale isolatie zijn de Nederlandse lessen. Die zorgen voor afleiding en sociale contacten. Ook werk is belangrijk. Het geeft structuur, en een gevoel van eigenwaarde. Een ander probleem dat we vaak zien, is heimwee. Het contact met de familie is erg belangrijk. Veel vluchtelingen komen uit een wij-cultuur, wat de eenzaamheid vergroot wanneer ze geconfronteerd worden met ons individualisme. Dus proberen we ervoor te zorgen dat ze af en toe gratis op internet kunnen om te Skypen.'

Wat doe je als je de taal niet spreekt van de patiënt?

'Mijn collega"s en ik spreken veel talen, maar soms moeten we een beroep doen op Ba-Bel, de Vlaamse tolkentelefoon. We hebben een tolkendienst waar we tolken kunnen bestellen voor een sessie. Die zijn ook gebonden door het beroepsgeheim, dus er is geen privacyprobleem. Het is wel zo dat veel van die tolken ook een vluchtelingenverleden hebben. Dat kan onverwachte problemen met zich meebrengen. Zo is het al gebeurd dat een tolk tijdens een gesprek geconfronteerd werd met zijn eigen verleden. Het is een erg emotioneel belastend beroep, dus vaak hebben we eerst een gesprek met de tolken apart om te besluiten of ze geschikt zijn om ons bij te staan in de sessie.'

© 2014 '“ C.H.I.P.S. StampMedia '“ Ruben De Keyzer & Stef Vananderoye
Dit artikel verscheen eerst in PIDMAG, het magazine van StampMedia '“ Jaargang 3 Nr.8 p. 7

Nuttige literatuur uit ons documentatiecentrum:

• "Mental health of refugees and asylum seekers." Dinesh Bhugra, Tom Craig en Kamaldeep Bhui. Oxford University Press (Oxford) 2010. ISBN 9780199557226. http://vvgg.auralibrary.be/auraicdetails.aspx?DOCSTART=B201100267#.VFIDwxbQuZR

• "Elements of culture and mental health: critical questions for clinicians." Kamaldeep Bhui. RCPsych Publications (London) 2013.ISBN 978 19 080 2049 9. http://vvgg.auralibrary.be/auraicdetails.aspx?DOCSTART=B201300071#.VFIEYhbQuZR