10 redenen om meer open te zijn over psychische problemen

Zelfstigma '“ het idee dat je minderwaardig bent als je psychisch ziek bent '“ en schaamte maken dat Vlamingen minder snel hulp zoeken dan Nederlanders. Dit zei Alexandre Reynders onlangs in een artikel in De Standaard. Nog liever medicatie nemen dan te praten over de eigen psychische problemen. Verschillende antistigmacampagnes, zoals Te Gek!?, roepen op om het taboe te doorbreken en wèl te praten. Meer en meer mensen, zoals Selah Sue, Eva Daeleman, Femke Sterken, Glenn Claes, Saya, Feydi, en de vele andere getuigen die aan taboedoorbrekende projecten, zoals bv. de Levende Bibliotheek, meewerken, durven hun verhaal te brengen en hun schaamte te overwinnen.

Maar waarom zou je dit doen? Zoe DeCicco lijdt aan een bipolaire stoornis en somde een aantal redenen op waarom ze meer open wenst te zijn over haar psychische problemen. Een mogelijke inspiratiebron voor anderen. We vertaalden haar verhaal.

10 redenen om meer open te zijn

Door mijn bipolaire stoornis heb ik te maken met ernstige stemmingswisselingen, chronische angst en af en toe ook psychotische symptomen. Om de paar jaar verblijf ik een tijdje in het ziekenhuis als gevolg van mijn ziekte. Ik wou dat ik meer eerlijk kon zijn, niet alleen tijdens mijn opnames maar ook iedere dag, over wat er met mij gebeurt. Ondanks de chronische en ernstige aard van mijn ziekte, besteed ik veel tijd en energie om mijn ziekte te verbergen voor de mensen rondom mij.
Hier een aantal redenen waarom ik meer open wil zijn:

1. Zodat mensen me zouden kunnen helpen in het herkennen van mijn waarschuwingssignalen.

Ik weet stilaan beter die signalen te herkennen die me duidelijk maken wanneer ik hulp nodig heb. Als mijn depressie toeneemt word ik minder gezellig - ik beantwoord geen telefoontjes meer of ga niet meer buiten. Ik wil niemand zien. Ik zie dit allemaal gebeuren, maar vind dan niet dat ik dit kan of moet delen met anderen. Tot het te laat is, natuurlijk.

2. Zodat ik me minder zou schamen.

Sommige mensen waar ik om geef, weten niets van mijn ziekte. Maar de meesten die het wel weten, kiezen er echter voor om het te negeren. Best over zwijgen...  Het ziekenhuis is "die plaats waar je ging." Het maakt me zo beschaamd - alsof mijn ziekte iets is waar ik beter niet over praat. Mensen voelen zich ongemakkelijk, omdat ze niet weten hoe erover te praten. Maar meer openheid zou me net goed helpen.

3. Zodat mensen me zouden kunnen leren kennen.

Dit ben ik! De bipolaire stoornis is een deel van mijn leven. Nu is het als een vriendin die altijd bij me is, maar waar niemand mee wil praten of die niemand wil leren kennen. Het liefst van al negeren ze haar. Meer openheid zou me net kunnen helpen genezen - ik zou ontspannen en gewoon mezelf kunnen zijn, zonder de hele tijd zo'n groot deel van mezelf te moeten verbergen.

4. Zodat mensen iets kunnen leren over geestelijke gezondheidsproblemen.

Niet elke handicap of ziekte is zichtbaar. Een ziekte hoeft geen eng of intimiderend gespreksonderwerp te zijn. En er is niemand die er beter kan over vertellen dan degene die het meemaakt. Hoe meer erover gepraat kan worden, des te beter voor iedereen.

5. Zodat ik zou kunnen uitleggen waarom ik soms vreemd reageer.

Soms is het alsof mijn ziekte het van me overneemt. Ik reageer dan niet op een manier zoals ik zou willen. Dat ik me terugtrok en niet die goede vriendin was, was niet omdat het me niet kon schelen maar omdat ik me zo depressief voelde dat ik zelfs het bed niet uit kon. Ik heb domme dingen gedaan waardoor mensen boos op me werden, Ik heb echter nooit de kans om uit te leggen waarom die dingen zich voordeden. Het is nooit mijn bedoeling geweest die dingen te doen. Ik voel me soms gewoon heel slecht.

6. Zodat ik eerlijk kan zijn over de reden waarom ik niet werk.

"Wat doe je van werk?" is de vraag die ik het meeste vrees. Ik heb al veel keren geprobeerd om te werken en om deel te nemen aan het maatschappelijk leven. Maar telkens voelde ik me slecht, diende ik af te haken en eindigde ik vaak in het ziekenhuis. Het is moeilijk voor mij om te accepteren dat mijn toekomst is. Maar ik zal blijven proberen. Ik ben niet lui of bang van hard werken. Ik vind het zo erg en frustrerend dat het me niet lukt.

7. Zodat ik meer heb om over te praten.

Soms voelt het alsof mijn hele leven de bipolaire stoornis is. Als mensen me vragen wat ik gedaan heb en hoe het met me gaat, dan valt het me moeilijk om een antwoord te geven zonder mijn ziekte te vermelden. "Ik was veel thuis, door de depressie en de angst... Mijn psychiater werkt aan een nieuwe pillencocktail voor mij... Ik probeer te wandelen om die gewichtstoename te bestrijden, maar ik durf niet te ver van huis te gaan." Als ik het maar eens echt kon zeggen wat er gaande is.

8. Zodat ik niet hoeft te doen alsof het "gewoon" een depressie.

Soms vertel ik over mezelf en gebruik een "mindere" ziekte als excuus. Niet omdat deze ziekte minder ernstig zou zijn, maar omdat ik dan minder erge reacties krijg. Depressie en angst bv. komen vaker voor bij de mensen die ik ontmoet. En men lijkt het ook meer of makkelijker te accepteren als ik zeg dat ik depressief ben. Ik heb het gevoel dat ik mensen bedrieg.

9. Zodat ik op mijn cv niet hoef te liegen.

Elke baan die ik heb gehad is gestopt door mijn ziekte. Ik heb dus veel hiaten in mijn cv. Momenteel ben ik niet op zoek naar betaald werk, maar zelfs voor vrijwilligerswerk wordt mijn cv gevraagd. Ik weet nooit hoe al die gaten te verklaren. Het lukt me niet om de waarheid te vertellen.

10. Zodat het niet enkel mijn dokter moet zijn die me het best kent.

We praten over mijn relaties, over mijn activiteiten, over dingen die goed of fout zijn gegaan, over mijn gedachten en emoties. Soms praten we over heel persoonlijke dingen zoals seks of suïcidale gedachten. Ze geeft me medicatie. Eén keer per maand praten we ong. twintig minuten, en ze kent me beter dan wie ook. Kon ik maar zo open zijn tegenover mijn nabije omgeving.

Bron: Zoe DeCicco, "10 reasonsI wish I could be more open about my mental illness", The Mighty